به گزارش شبکه معالم علی اصغر محکی، معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در نشست «سواد ارتباطات انسانی» از سلسله جلسات دوره آموزشی سوادهای هزاره سوم با تأکید بر اینکه ارتباطات مؤثر نیازمند شناخت هدف ارتباط است، عنوان کرد: هدف ارتباط شامل «درک»، «پیوند،لذت و مسرت»، «نفوذ در نگرش ها»، «گسترش روابط» و «کنش» می شود.

وی افزود: اولین مشکل در ارتباط عدم درک درست از پیام است، اگر دریافت کننده پیام منظور ما را درست درک کند و متوجه شود، به اولین مقصود خود در ارتباط دست یافته‌ایم.

محکی عنوان کرد: بسیاری از روابط ساده و کوتاه مانند سلام و احوالپرسی یا شرکت در میهمانی‌ها با هدف «پیوند، لذت و مسرت» صورت می گیرد، در این گردهمایی‌ها و مجالست‌ها، سعی می‌کنیم با دیگران پیوند بیشتری پیدا کرده و از زندگی خود لذت بیشتری ببریم.

استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران تصریح کرد: میزان لذت بخش‌بودن به احساس ما از فرد مقابل خود بستگی دارد یعنی اگر فرد مقابل را دوست داشته باشیم، ارتباط برای ما با معنی و لذت‌بخش خواهد بود و از طولانی شدن آن خسته نمی‌شویم و برعکس.

وی با اشاره به اینکه نفوذ در نگرش یکی دیگر از اهداف ارتباط است، گفت: در بسیاری از مواقع، اثرگذاری بر مخاطب و نفوذ در نگرش های او برای ما خیلی اهمیت دارد و علاقه‌مند هستیم که نگرش او را در مورد مسأله مورد نظر دگرگون کرده و با آن چه خود می‌اندیشیم یکسان سازیم.

محکی به گسترش روابط به عنوان یکی دیگر از اهداف ارتباطات اشاره و خاطرنشان کرد: برای برقراری ارتباطات اثر بخش، نیاز به فضای روانی مثبت و قابل اتکا و اعتماد وجود دارد چنانچه فضای ارتباطی نامناسب باشد، حتی بهترین پیام با ماهرانه‌ترین شیوه ارسال پیام، نمی تواند موجب شکل‌گیری یک ارتباط موثر و اثربخش شود.

سوء تفاهم؛ عامل شکست روابط انسانی

وی با اشاره به اینکه برخی از دشواری‌ها در روابط انسان ها که به شکست در برقراری ارتباط می انجامد، نتیجه سوء تفاهم‌ها است، افزود: عوامل زیادی مثل خستگی مفرط، عصبانیت یا اغتشاش روانی باعث بروز سوءتفاهم و شکست در ارتباط می شوند.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران اظهار کرد: یکی از اهداف ارتباط، برانگیختن مخاطب به عمل است؛ تمام پیامدهای ارتباطی در صورتی حائز اهمیت هستند که در زمان و مکان معین به کار گرفته شوند بنابراین، «کنش یا عمل» عامل مهمی برای ارزیابی موفقیت و اثربخشی ارتباطات است.

محکی با اشاره به اینکه «بازخورد» از علائم اثربخشی ارتباطات است، عنوان کرد: بازخورد، واکنش مثبت یا منفی گیرنده پیام، نسبت به سخنان یا وضعیت و عملکرد فرستنده پیام است که دارای هفت شاخص «معتبر بودن، مورد اعتماد بودن، نیت مثبت داشتن، مناسب بودن زمان‌بندی و شرایط، شیوه‌ تعاملی، روشن و واضح‌بودن، سودمند بودن» می‌باشد.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران افزود: بازخورد می‌تواند بر رفتار و الگوی عملکرد طرف مقابل اثر گذارد و باعث تقویت برخی از رفتارها و خاموشی بعضی دیگر از رفتارها می‌شود بنابراین اگر بتوانیم انگیزه های حاکم بر اشخاص را بشناسیم، خواهیم توانست رفتار ارتباطی آنان را پیش‌بینی کنیم.

وی تصریح کرد: ارتباط موثر زمانی پدید می‌آید که طرفين ارتباط تشابه بيشتری با هم داشته باشند هر اندازه آن ها به هم شبيه‌تر باشند، مفاهيم بيشتری را با هم در ميان می‌گذارند و مفاهيم یکدیگر را بهتر درک می‌کنند.

به گفته معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران «تشابه» متکی به صفاتی مثل سن، جنس، مذهب، تحصيلات، تمایالت سياسی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی است.

محکی بیان کرد: یکی از راه‌های اثربخش بود ارتباط این است که باید بدانیم با توجه به شرایط، چه وقت پیام‌های «تائید کننده» و چه زمانی پیام‌های «عدم تائید» ارسال کنیم البته در مجموع بهتر است بیشتر از پیام‌های تائید کننده استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه ارتباطات انسانی بر دو نوع کلامی و غیرکلامی است، گفت: «ارتباط کلامی» به دو صورت شفاهی و نوشتاری و ارتباط «غیرکلامی» از طریق علائم، نمادها، رنگ‌ها، اشارات، زبان بدن، حالت چهره صورت می‌گیرد که در این میان زبان مهمترين، اصلی‌ترين و آسان‌ترين راه ارتباط انسان‌هاست.

جسم آدمی، عامل اصلی روابط غیرکلامی است

استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران بیان کرد: بدن انسان، انتقال دهنده اصلی رمزهای غیرکلامی است، ده مورد از چنین رمزهایی را »آرگیل» در سال ۱۹۷۲ ارائه کرده است که شامل تماس جسمی، میزان نزدیکی، جهت‌گیری، وضع ظاهری سر جنباندن، حالت چهره، ایما و اشاره، حرکت چشم، رمزهای فرازبانی و حالت بدن می‌شود.

محکی به مهارت‌های ارتباطی اشاره کرد که شامل ارتباط نوشتاری، مراودات رودررو، نفوذ و تاثیرگذاری، مهارت ارائه، گوش دادن، همدلی کردن، مهارت نه گفتن، رفتار جرات ورزانه و آداب معاشرت است.