به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، قائم مقام دانشگاه قرآن و حدیث در جمعی از طلاب درباره مفهوم علل الحدیث گفت:  تعریف علت از دیدگاه اهل سنت و شیعه تفاوت های جدی دارد.

وی با بیان اینکه علت در زبان عربی به معنای بیماری است و در محاوره امروزی و جدید فارسی به معنای سبب است، تصریح کرد: بنا به این تعریف علل الحدیث به معنای شناخت بیماری های حدیث است.

حجت الاسلام والمسلمین مسعودی با اشاره به این مطلب که معتل به معنای این است که بیماری وجود دارد و زود تغییر می کند، تصریح کرد: اما در زبان فارسی ترجمه معتل به معنای آسیب است که در معرض حذف و تغییر و قلب قرار می گیرد.

وی با بیان اینکه در تعریف اصطلاحی، هر حدیثی که مشکل و بیماری دارد را معتل نمی گویند، تصریح کرد: در واقع اگر بیماری پنهان باشد و به سرعت تشخیص داده شود معتل می گویند و از طرفی علم علل الحدیث از علوم مشکله است که به معنای پیدا کردن عیب پنهان است.

حجت الاسلام والمسلمین مسعودی با اشاره به این مطلب که حدیث معتل باید ثابت شده باشد که این آسیب را دارد، تصریح کرد: یکی از عرصه های تفاوت ما با اهل سنت در این موضوع این است که بیش از ۸۰ درصد مطالعات علل الحدیث اهل سنت روی سند است در حالی که در شیعه هم روی سند و هم متن است.
وی با بیان اینکه هر چیزی که حدیث را ضعیف کند این معنای عام علت است، تصریح کرد: اکثر فعالیت های علل الحدیث اهل سنت روی سند رفته است اما در عرصه های کتاب شناسی ما تألیفات مستقل و مشتمل داریم.

حجت الاسلام والمسلمین مسعودی درادامه به بیان مقایسه تألیفات مشتمل و مستقل در زمینه علل الحدیث پرداخت و گفت: از جمله این اندیشمندان «فیض است» که کار خود را به صورت روش مند انجام داده است و با توجه به اینکه روشمند کردن کار مشکلی است اما فیض این کار را با آگاهی انجام داده است.

وی درادامه درباره تألیفات مستقل درعرصه علل الحدیث گفت: از جمله این تألیفات می توان به کتب فقهی و کلامی که شیعه بیشتر در این قسمت وارد شده است اشاره کرد که کتب فقهی از کار سندی تا متن شناسی است.

قائم مقام دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه کتب فقهی یکی از مجال های یافتن احادیث مشکله است، تصریح کرد: در این زمینه می توان به شیخ طوسی که یک محدث بزرگ و همچنین علامه حلی که به اندازه خود علمای اهل سنت به کتاب های آنها احاطه دارد، اشاره کرد.

وی با بیان اینکه اکثر فقهای ما بحث های آسیب شناسی دارند، تصریح کرد: آیت الله بروجردی در فهم احادیث به این موضوع اصراردارد که هر حدیث شیعی بایستی در فضای تاریخی و مقارن خود دیده شود تا جعلیت آن به روشنی مشخص شود.

حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی با اشاره به این مطلب که در این زمینه برخی کتاب های ادبی حدیثی وجود دارد که آسیب بیان مجازی و حدیثی دارد، گفت: این آسیب ها مکتب افراطی و تفریطی را درست کرده و از طرفی مکتب ظاهرگرایی از دل این مکتب بیرون آمد.

وی درادامه با طرح این پرسش که «چطور یک حدیث پژوه با توجه به آسیب های پنهان انگیزه برای کار را پیدا کند»، پاسخ داد: علل الحدیث را اهل خبره حدیث می فهمند چرا که نقد خراش ذهنی است که از تداخل آموزه های جدید با مطالعه آموزه های پیشین به دست می آید  و به همین دلیل نیاز به مطالعه فراوان دارد.
قائم مقام دانشگاه قرآن و حدیث افزود: در این زمینه بهتر است که برای اشراف به علل الحدیث آموزه های دیگر دین مانند قرآن، کلام و تاریخ مد نظر گرفته شود، چرا که اختصاص پیدا کردن به یک علم سبب می شود که تجارب اندیشه ها و رشد علوم میان رشته ای اندک شود ودر این زمینه افراد باید بدانند که قرآن باید به صورت مکرر خوانده شود.
وی درادامه با اشاره به این مطلب که بایستی بر روی آسیب های متن و فهم متن تفکیک کرد، گفت: در گذشته بیشتر برروی آسیب های متن کار شده است تا آسیب های فهم متن؛ اما در دوران معاصر در فهم متن ببیشتر نیاز به تحقیق است.