حجت الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی صبح پنج شنبه در نشست بزرگداشت مقام علمی سید مرتضی که در مدرسه آیت الله خویی برگزار شد، گفت: سید مرتضی در خاندانی ریشه دار در بغداد زندگی می کرده و مورد عنایت ویژه ائمه اطهار قرار داشته اند که لقب علم الهدی را نیز امیرمؤمنان(ع) به ایشان عنایت کرده است.
وی افزود: علامه امینی در سخنانی به ویژگی ها و برجستگی های سید مرتضی اشاره داشته و مرجعیت عمومی، امین الحاج زمان، نقیب العلویین و دارا بودن کتابخانه ای بالغ بر ۸۰ هزار عنوان کتاب را از ویژگی های برجسته سید مرتضی دانسته است.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که «گمان نمی کنم در طول تاریخ و بین تمام علمای مذاهب در مدح و منقب عالمانی همچون سید مرتضی و سیدرضی کتاب و مقاله نوشته شده باشد»، خاطرنشان کرد: در باب تخصص سید مرتضی در ادبیات عرب، عرب ها بیش از ۵۰۰ کتاب و مقاله نوشته اند و ایشان را از جهت ادبیات عرب مورد بررسی قرار داده اند.
حجت الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی به کتب برجسته سید مرتضی اشاره و تصریح کرد: سید مرتضی صاحب کتاب های برجسته ای چون الشافی است که در باب علم کلام نوشته شده که سید مرتضی این کتاب را در جواب عبدالجبار معتزلی که در ۳جلد آخر کتاب خود امامت را از فروع دین دانسته بود، نوشته است.
وی در خصوص ویژگی های علمی سید مرتضی اذعان داشت: عمل سید مرتضی در پاسخ به انتقادات و نظرات علمای دیگر مذاهب در دوران خود نشان از اهمیت و نگاه ویژه سید مرتضی به نظریات عصر خود است.
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در ادامه سخنان خود ابراز داشت: «الذریعه» اولین کتاب مفصلی است که در۲ مجلد و در باب علم اصول از سوی سید مرتضی نوشته شده است و براساس سخنان حنفی بر خلاف علم اصول اهل سنت، اصول شیعه دیر طلوع کرد اما تاکنون غروبی نداشته است.
حجت الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی با بیان این که سخنان در خصوص سطح علمی و اخلاقی سید مرتضی هرگز تمام نخواهد شد خاطرنشان کرد: دلیل این سخن نیز اهتمام ویژه یونسکو در پرداختن به شخصیت علمی سید مرتضی است؛ چرا که چنین ارگانی در سطح جهانی قطعا وقت زیادی را برای شناخت دقیق و عمیق سید مرتضی صرف کرده است.
وی به سخنان و نظرات خاص سید مرتضی اشاره و اظهار کرد: سید مرتضی در دوره خود دارای نظرات و عقاید خاصی بود و این نظرات نیز در دوران خود مورد انتقادات بسیاری قرار می گرفت اما باید به این موضوع توجه کنیم که باید از نظرات خاص افراد استقبال کنیم و نباید آن ها را زمین بزنیم چرا که یک شخصیت و علم جامعه زمانی پیشرفت خواهد کرد که دارای نظرات گوناگون قوی و مستدل باشد.
حجت الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی فقه مقارن را مقایسه احکام دیگر مذاهب و ادیان دانست و اظهار کرد: سید مرتضی نیز شخصیت برجسته ای در این علم بود که تالیفات بزرگی همچون کتب «الانتصار» و «ناصریات» را می توان از مهم ترین آن ها دانست.
استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم برتری ائمه اطهار(ع) را ثابت کنیم باید همچون سید مرتضی حقانیت مرجعیت علمی آن ها را اثبات کنیم و مرجعیت علمی ائمه اطهار نیز نشأت گرفته از فقه آن هاست که این عمل ما نیز قطعا برتری فقه شیعه را نسبت به فقه دیگر مذاهب در مباحثات و مناظرات به راحتی به اثبات خواهد رساند.
وی در پایان سخنان خود به شخصیت اخلاقی سید مرتضی اشاره کرد و گفت: این را باید بدانیم که سید مرتضی علم نجوم را از فردی یهودی فراگرفتند و از این مطلب نیز ابایی نداشتند؛ اما در زندگانی خود حتی از انجام مکروهات بسیار کوچک خودداری می کردند.