صوت جلسه

به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسنعلی علی اکبریان، مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در چهارمین نشست کارگاه آموزشی فلسفه علم اصول به تبیین «بایسته های توسعه علم اصول» پرداخت.

وی با اشاره به اینکه فقه نیازمند ابزار اصولی است با این معیار که علم فقه به چه چیزهایی نیاز دارد، اظهار داشت: علم اصول در راستا و برمبنای نیازهایی که علم فقه داشته است را توسعه و گسترش داده‌اند یعنی برای توسعه و افول علم فقه در زمان های مختلف، حیثیت عالی علم اصول مدنظر است.

وی با بیان اینکه ماهیتی جز عالیت برای فقه نیست و نگاه استقلالی به علم فقه خطا است، اظهار داشت: فقه موجود با توجه به اهداف و تعاریفی که برای آن تاکنون معرفی شده باید با آنچه که در گنیجه دانشی امروز و آنچه در عالم خارج به آن رسیده است مقایسه شود که آیا همه مسائلش منظبق بر تعاریف آن هست بنابراین تعریف، موضوع و هدف مربوط به نگاه فقه را باید به عنوان یک مسئله کلان بررسی ‌کنیم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: از آنجا که تا امروز تمام احکام شرعی افعال مکلفین در دنیای معاصر استنباط نشده است باید احکام شرعی افعال مکلفین بیان شود منظور از این که استنباط نشده عدم توجه به استنباط یک یا دو فرد نوآور در طول تاریخ نیست بلکه باید در فضایی علمی رواج پیدا کند و به عنوان یک مسئله شناخته شده در علم فقه معرفی شود.

وی با اشاره به استفاده از علم اصول به عنوان یک ابزار توسعه خاطرنشان کرد: هر کجا که فقه نتوانسته موضوعش را برآورده و به اهدافش دست پیدا کند به آن سمت باید توسعه و گسترش یابد و علم اصول ابزارش را تأمین کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر اکبریان با بیان اینکه علم اصول باید اصول فقه حکومت را استخراج کند، تأکید کرد: روش اعمال ولایت آنها باید بررسی شود، اعمالِ ولایی پیامبر(ص) را نسبت به شرایط زمان خود ایشان بسنجیم که با چه ضوابطی بوده و از آنها معیار در بیارویم، آن ضوابط امروز باید به دست ولی‌فقیه داده شود.

وی خاطرنشان کرد: با احکام ظاهری نمی‌توان جامعه را اداره کرد برای وضع قانون و کشف نظام‌های اقتصادی، سیاسی و … از نظام اسلامی نیاز به احکام واقعیه داریم؛ مقصود احکام شرعی مانند دست نبردن به بیت‌المال همچون حضرت علی(ع) نیست بلکه باید از روش‌های آنها حکم صادر کنیم نه عینا تکرارعملشان.