به گزارش شبکه معالم، دوره چهار روزه «شناخت سلفیه و وهابیت» با حضور دکتر محمد جواد خلیلی، پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر در دو نوبت صبح و عصر در دفتر تبلیغات اسلامی مشهد مقدس برگزار شد.

دکتر خلیلی در دوره «شناخت سلفیه و وهابیت» که از سوی گروه فلسفه و کلام مرکز آخوند خراسانی در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، علت شکل­گیری گروه­های سلفی را «بحران هویت» دانست.

وی با اشاره به اینکه فروپاشی خلافت عثمانی، عامل مهمی در تلاش اهل سنت برای نظریه پردازی های جدید پیرامون احیا خلافت و یا الگوهای جایگزین است، اظهار داشت: تقریبا همه گروه ها و جریانهای مختلف فکری با رویکرد اسلامی با بحران هویت و حضور تمدن جدید به عنوان یک رقیب روبه رو هستند. برخی برای مقابله رویکرد فرهنگی دارند و برخی رویکرد جهادی و مسلحانه و این فصل مشترک همه گروه هاست.

دکتر خلیلی گفت: اهل سنت راه­حل جبران این عقب ماندگی را، بازگشت به سلف صالح می­داند. آرمان عمده گروه های اسلام سیاسی درجهان اهل سنت احیا خلافت است اما برخی گروه ها این احیا را با عنصر جهاد محقق می دانند و برخی دیگر رویکردهای فرهنگی و تدریجی دارند و برخی دیگر الگو های حکومت داری نوین را نیز پذیرفته اند.

وی سپس با ریشه یابی این تفکرات در میان فقهای اربعه اهل سنت، شافعی و احمد بن حنبل را ریشه اصلی و ابن تیمیه در قرن۷ را متاثر از این فقها و پدرخوانده گروه­های سلفی معرفی نمود.

دکتر خلیلی با بیان اینکه بین قرن ۷ تا ۱۲ اثری از عنوان سلفیت نیست، اظهار داشت: از قرن ۷ که دوران ابن تیمیه است تا قرن ۱۲ را دوره سکون نام­گذاری می­کنیم؛ زیرا تحولات فکری جدی وجود ندارد. ما از قرن ۷ تا ۱۲ هیچ گزارشی مبنی بر وجود سلفیت و تدریس آن نداریم و خود اهل سنت هم هیچ ارتباط سلسله واری بین این تیمیه و قرن ۱۲ گزارش نکرده­اند و این دوران برای ما مجهول است.

او با اشاره به اینکه محمد بن عبد الوهاب، یکی از محصولات قرن ۱۲ است، افزود: قرن ۱۲ اساتیدی در مدینه بودند که تفکرات ابن تیمیه را تدریس می­کردند که شاگردان برجسته این دوره، سه نفر – محمد بن عبد الوهاب، شاه ولی الله دهلوی و ابن الوزیر صنعانی-  بودند که منجر به ایجاد سه جریان سلفی در جهان اسلام – عربستان، هند و یمن-  شدند.

دکتر محمد جواد خلیلی، شاه کلید سخنان محمد بن عبد الوهاب و ابن تیمیه را توسعه در معنای عبادت و دعا دانست و اظهار داشت که توسعه در معنای این دو موجب توسعه در معنای شرک می­شود.

این پژوهشگر اندیشه سیاسی جهان اسلام و عرب، سپس به تبیین دیدگاه­ها و اندیشه­های این جریانات سلفی پرداخت و تشکیل گروه­های جهادی و تکفیری را در ادامه این جریانات و پس سید قطب و نتیجه آثار و تفکرات او دانست.

وی با اشاره به اختلافات گروه­های سلفی، خشونت علیه دیگری را جزو ذاتی جریان های جهادی دانست و افزود: اختلاف القاعده و داعش در اولویت دشمن است. داعش برخلاف القاعده قائل به کشتن عوام شیعه است و این استراتژی را ضربه­های کوچکی برای برهم زدن پیکره حکومت طاغوت (رافضی­ها) می­دانند.

دکتر خلیلی، سقوط عراق را علت اصلی مهاجرت این گروه­ها به آنجا و تسخیر بخشی از آن کشور دانست.

ضمنا، این دوره از تاریخ ۱۰/۴/۱۳۹۶ الی ۱۳/۴/۱۳۹۶ در دو نوبت صبح و عصر از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۲ و ۱۴ الی ۱۹:۳۰ در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار گردید.