به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی، مدیر گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی و عضو هیأت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در سومین کارگاه آموزشی پژوهشی «فلسفه علم اصول» که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، به بیان آثار تاریخی «فلسفه علوم اصول» پرداخت.

وی با بیان اینکه برای فهمیدن این آثار تاریخی، مشکلاتی در پیش روی یک پژوهشگر است، گفت: باز شناسی معاصر این آثار نیز از جمله دیگر مشکلات است چرا که قرار نیست با ادبیات سنتی درباره آنها بحث و گفتگو شود و می خواهیم اختلافات این آثار تاریخی به زبان معرفت شناسی معاصر ترجمه شود.

استادیار دانشگاه باقر العلوم(ع) با بیان اینکه در این عرصه نباید موضع داشت و فقط به عنوان یک پژوهشگر، مواضع اصولیون و اخباریون را بررسی و بازنگری کرد که حق با کدام طرف است، تصریح کرد: در این نشست بیشتر مرور بر سویه تاریخی  و هرمونوتیکی بحث است.

 وی با بیان اینکه در کمپ اصولیون و اخباریون دیدگاه های مختلفی وجود دارد، اظهارکرد: برخی می گویند که فقه امروز یک کار اخباری است و اصولیون به صورت عملی کار اخباریون را انجام می دهند.

دکتر با اشاره به این مطلب که دیدگاه های اصولیون و اخباریون در هر کمپ مختلف است و نگرش واحد بین آنها وجود ندارد، اظهارکرد: اصولیون فراوان هستند و بیشتر به اخباریون پرداخته می شوند چرا که اصولیون مدار بحث و درس در حوزه های علمیه هستند.

وی درادامه با اشاره به اخباریون در سیر تاریخی از جمله محمد امین استر آبادی، محمد تقی مجلسی، ملامحسن فیض کاشانی و شیخ حر حاملی که از بقیه مهمتر است، گفت: شیخ حر عاملی از این جهت حائز اهمیت بیشتری است که  مهمترین کتاب او وسائل الشیعه، مهمترین منابع اصولیون در استنباطات فقهی است.

حفظ بخش اعظم معارف اسلامی را مرهون اخباریون هستیم

وی با بیان اینکه این موضوع روشن است که اگر اخباریون وجود نداشتند ما بخش اعظمی از معارف اسلامی را در اختیار نداشتیم، اظهارکرد: یک نگاه کوتاه به آثار روایی ما نشان می دهد که تمام این آثار را اخباریون با مجاهدت و تلاش برای ما نگه داشته اند .

مدیر گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی با اشاره به این مطلب که شیعه مدیون اخباریون و عالمان آنها است،  تصریح کرد: بحث اخباریت نسبت روشنی با موافقیت یا مخالفت فلسفه ندارد  چرا که بعضی از این اخباریون مخالف فلسفه و برخی دیگر خودشان فلیسوف هستند مثل فیض.

 استادیار دانشگاه باقر العلوم(ع) ادامه داد: حتی با تصوف اخباریون نسبت مثبت و منفی مشخص وجود ندارد چرا که خود فیض یک عارف و صوفی بزرگ بوده است و پدر زن او ملاصدرا هم چنین است و بسیاری از اخباری ها اینگونه بوده اند.

 وی با بیان اینکه اخباریون بر این معنقدند که اگر احکامی باشند که به کمک قواعد منطقی از احادیث به دست آمده باشد آنها معتبر هستند، تصریح کرد: در واقع اخباریون تنها منبع معرفت را روایات و یا سماء می دانند.

دکتر طالقانی با اشاره به این مطلب که روایات و سماء شامل منابع ثانوی نمی شود، تصریح کرد: چرا که ممکن است با کمک منطق از این منابع اولیه به احکام دیگری برسیم که آن موارد به کمک عقل و نقل بوده است و تنها منبع نخستین در اعتقادات و در احکام، سماء بوده است.

استادیار دانشگاه باقر العلوم(ع) با بیان اینکه براساس نظرات اخباریون تمسک به ظواهر کتاب و سنن نبوی ممنوع است،اظهارکرد: برخی می گویند ظاهر نیاز به اثبات ندارد و برخی می گویند ظاهر است اما نیاز به اثبات دارد.

وی ادامه داد: آن چیزی که اصولی ظواهر می گوید اخباریون مقید قطعی می گویند که  اگر مقید و مخصص و ناسخ پیدا نشد چه کنیم ، تصریح کرد: در این وضعیت آنان معتقدند که باید توقف و احتیاط کرد که توقف در اسناد مطالب به خدا و پیامبر و در عمل باید احتیاط می کنیم  و اگر کسی حکمی را بدون دلیل قطعی به خداوند و پیامبر نسبت دهد گناهکار است و یکی از دلایل اختلاف آنها با علامه حلی همین است.

وی ادامه داد: اخباریون اصرار دارند یکی اینکه به خدا و پیامبر نسبت ندهید و در مقام عمل احتیاط کرد چرا که مجتهد در بیان اخباری بار منفی دارد و مثل فحش است و نباید به خداوند افترا بست و نباید بدون دلیل به خداوند حکمی را نسبت داد و توقف باید کرد.

عضو هیأت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی با اشاره به این مطلب که قطع و یقین مهمترین کلید واژه های معرفتی اخباریون است، تصریح کرد: تنها باورهایی برای آنان معتبر هستند که دلایلی قطعیه داشته باشند.