به گزارش ستاد خبری همایش قرآن پژوه روشن بین «سومین همایش تفسیر و تفسیر نگاری در سده اخیر حوزه علمیه خراسان» و نکوداشت آیت‌الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی، به مناسبت مراسم نکوداشت و شخصیت علمی مرحوم آیت‌الله محمد واعظ‌زاده‌خراسانی»، از علمای بزرگ جهان اسلام و نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی علیرضا غفرانی، پژوهشگر علوم قرآنی بنیاد پژوهش‌های اسلامی و از شاگردان مرحوم آیت‌الله واعظ زاده، نکاتی را پیرامون شخصیت رفتاری این فقیه مجاهد ابراز داشته است که در پی‌ می‌آید:

در قبل از انقلاب که دانشگاه با هدف مقابله با حوزه وارد ایران شد، مرحوم آیت‌الله واعظ‌زاده به همراه مرحوم آشتیانی و چند نفر دیگر به این نتیجه رسیدند که لازم است الهیات و معارف اسلامی را وارد دانشگاه کنند، در آن زمان رابط بین حوزه و دانشگاه شهید دکتر بهشتی بود و مرحوم واعظ‌زاده از ایشان اجازه گرفت که آیا لازم است وارد دانشگاه شویم، دکتر  بهشتی هم در پاسخ گفته بود من به شما توصیه می‌کنم حتما وارد این عرصه بشوید.

استاد کنجکاو بود و می‌خواست ببیند در کشورهای دیگر، اسلام به چه معناست و چگونه عمل می‌کنند، از طرفی در آن زمان هر استادی اجازه داشت یک سفر مطالعاتی به خارج از کشور داشته باشد.

در این سفرها هزینه رفت‌وآمد با خود استاد بود و دانشگاه فقط حقوق استاد را می‌داد لذا مرحوم واعظ زاده به خاطر اهمیت زیادی که برای رفتن به این سفر قائل بود خانه خود در ایران را اجاره داد تا بتواند با پول آن در کشور دیگر منزل تهیه کند و این سفر مقدمه‌ای شد که استاد را به فکر برگزاری کنگره شیخ طوسی انداخت.

 

تلاش فراوان استاد واعظ‌زاده در برگزاری کنگره شیخ طوسی

ایشان چند بار به رئیس وقت دانشگاه پیشنهاد برگزاری کنگره شیخ طوسی را مطرح کرد که با آن مخالفت شد، بعد از مدتی آن رئیس عوض شد و رئیس جدید اجازه برگزاری کنگره را داد اما شرط گذاشت که تمام کارهای مربوط به کنگره باید توسط خود مرحوم واعظ‌زاده انجام شود که این کار خیلی سختی بود.

مرحوم واعظ‌زاده با پشتکار بالایی که داشت حدود یک سال زمان گذاشت تا شخصیت‌ها و مباحث مربوط به کنگره را شناسایی و در نهایت‌ آن را برگزار کرد.

 

برگزاری کنگره شیخ طوسی خودش مقدمه بحث تقریب مذاهب استاد شد، و مرحوم واعظ‌زاده به خاطر تسلطی که به فقه و سایر علوم داشت، در زمینه تقریب مذاهب بسیار موفق و تاثیرگذار عمل کرد.

هر دو طرف شیعه و سنی بر تسلط استاد واعظ‌زاده به فقه اذعان داشتند، مرحوم واعظ‌زاده همواره می‌گفت فقه ما شیعیان با سنی‌ها یکی است فقط تفاوت‌های جزئی با هم داریم.

 

از فحش دادن و لعن کردن در مسائل دینی گریزان بود

 

استاد واعظ‌زاده از فحش دادن و لعن کردن در مسائل دینی بین فرق مخصوصا بین شیعه و سنی بسیار گریزان بود و آن را رد می‌کرد، یادآور شد: استاد در نوشتن دقت بسیار داشت و در جمع‌بندی منابع، بحث علمی را به طور کامل بیان می‌کرد و مراقب بود که نظرات و آرا مفسران بدون هیچ دخل و تصرفی بیان شود فقط اگر جایی هتک حرمتی را می‌دید، آن را حذف می‌کرد.

 

اشراف عالی در مباحث حدیتی و رجالی

مرحوم واعظ ‌زاده در نقل حدیث، استاد بود، سندیت هر حدیثی را می‌دانست و وقتی سئوالی از او می‌شد با تبحر خاصی می‌گفت در این زمینه چه منابعی در شیعه و سنی را باید جستجو کنید، همچنین استاد ابتدا بر قرآن و سپس بر حدیث تاکید داشت.

استاد وفای به عهد زیادی داشت و تا به عهدش وفا نمی‌کرد آرام نمی‌گرفت، نظم هم جزء لاینفک زندگی استاد بود به گونه‌ای که ایشان حتی برای خوردن و آشامیدن هم نظم داشت، از طرفی بسیار پرکار بود زودتر از همه در محل کار حاضر می‌شد و تا دیر وقت آنجا بود، در حین کارش هم اصلا وارد مسائل حاشیه‌ای نمی‌شد.

استاد واعظ‌زاده بار علمی بسیار بالایی داشت و روزی من از او پرسیدم شما با این همه اطلاعات چرا ادعای مرجعیت ندارید ایشان در پاسخ گفت: من از این مسائل گریزان هستم و هیچ‌گاه دنبال چاپ رساله نرفت.